Call for papers: Touch - Aanraking
(Scroll down for English)
Wat als we nadenken via onze vingertoppen en tastbaarheid en fysiekheid de aandacht kunnen geven die het verdient?
Zoals theoretici als Achille Mbembe en Sara Ahmed hebben opgemerkt, zijn conventionele methoden van kenniscreatie nauw verweven met kapitaal en worden ze gedreven door winst binnen een neoliberaal kader. Deze methoden leiden tot een gesloten systeem waarin kennis alleen binnen bepaalde academische contexten en middelen wordt geproduceerd. Een duidelijk voorbeeld van deze cyclus is de scheiding tussen lichaam en geest. In kunsthistorisch onderzoek krijgen de visuele aspecten en de semiotiek van kunst vaak meer aandacht dan de tastbare eigenschappen van het materiaal. De verbondenheid tussen het lichaam en het object van analyse wordt vaak over het hoofd gezien. Objecten worden op afstand bestudeerd, er wordt niet overwogen hoe fysiek aanraken nieuwe inzichten kan opleveren. Wat als we de fysieke ervaring van objecten net zo belangrijk vonden als hun symbolische betekenis? Wat als we ons afvragen wat objecten met ons doen wanneer we ze vasthouden - en wat deze objecten ons terug doen?
Touch, Simulacrums vierde en laatste nummer van het jaar, staat open voor bijdragen die zich richten op deze vorm van wederkerigheid. In een concretere zin stellen we vragen zoals: wat houdt het in om te worden geraakt door gedichtvormen? Hoe beïnvloedt de aanwezigheid van een toeschouwer de uitvoering van de dans in een theater? Kunnen we de sensatie van aanraking ervaren met onze ogen? Prikkelen de grove penseelstreken op een schilderij andere zintuigen, en wat doet de de waarneming van kleur met je? Waarom is het een misdaad als ik mijn vingers over kunstwerken in de museumruimte strijk? En waarom moeten museumbezoekers deze heilige afstand gehoorzamen?
Meret Oppenheims' Object (1936), ook bekend als Le Déjeuner en fourrure, is een bekend voorbeeld van een werk dat opstandig speelt met onze ervaring van aanraking. Deze theekop, bekleed met gazellebont, lijkt ogenschijnlijk aantrekkelijk om met de hand te aaien, maar roept weerzin op om aan te raken met de mond. Een ander canoniek modern kunstwerk is Untitled (Portrait of Ross in L.A.), waarin de kunstenaar Félix González-Torres museumbezoekers uitnodigt om een snoepje te nemen van een hoop snoepjes dat net zo zwaar is als het gemiddelde gewicht van een volwassen man. Deze installatie, onderdeel van een reeks van twintig kunstwerken die over het algemeen worden aangeduid als de 'candy works', vervaagt de conventionele dichotomie tussen onderwerp en object. De kijkers nemen er deel aan, en worden tegelijkertijd één met het kunstwerk. De bezoekers verlaten de museumruimte met een knisperende snoepverpakking in de palm van hun handen.
Meret Oppenheim, Object, 1936. © 2024 Artists Rights Society (ARS), New York / Pro Litteris, Zurich
Felix Gonzalez-Torres, Untitled (Portrait of Ross in L.A.), Art Institute of Chicago (1991).
Talrijke kwaliteiten bepalen onze ervaring van aanraking, zoals textuur, temperatuur, en gewicht. Maar is de huid het enige orgaan dat deze sensaties kan oproepen? In Touch: Sensuous Theory and Multisensory Media (2002) pleit filosoof en filmwetenschapper Laura U. Marks voor een andere manier van kijken naar media-objecten, en introduceert de term haptic criticism. Deze ‘critical mode of attention’, zoals Marks dit zelf in het Engels duidt, richt zich op de tastbaarheid, textuur, en korreligheid van audiovisueel werk. In een soortgelijke kader van het al dan niet visueel waarnemen van aanraking, hebben dans- en neurowetenschappers vragen gesteld over de mogelijkheid om de sensatie van dans te ervaren via concepten zoals kinesthetische empathie.
Wat doen we met ongemakkelijke of zelfs ongewenste aanraking? De bekende performance van Marina Abramović en Ulay, Imponderabilia uit 1977, onderzocht wat er gebeurt wanneer intimiteit publiekelijk wordt gemaakt. Naakt stonden ze tegenover elkaar in de smalle deuropening die de ingang van het museum markeerde. Hoe reageer je hierop als bezoeker? Wie zie je onder ogen? En wat als je dat niet wilt? In plaats van bezoekers te dwingen zich tussen de twee naakte kunstenaars te wringen, gaf de heruitvoering van het werk in 2023 hen de keuze om de reguliere zij-ingang te gebruiken. Hoe zijn de politieke aspecten van aanraking door de geschiedenis heen veranderd? En hoe kan kunst ons doen nadenken over de manier waarop we aanraken?
Marina Abramović and Ulay, Imponderabilia, 1977. Photograph: Courtesy of the Marina Abramović Archives. © Ulay / Marina Abramović.
En hoe raakt taal ons?
In haar werk Revolution in Poetic Language (1984) ontwikkelt Julia Kristeva haar semiotische theorie gebaseerd op de vroege ‘chora’ kinderfase. In deze periode, voordat we taal leren gebruiken om te communiceren, voordat we leren ons lichaam te onderscheiden van dat van onze primaire verzorgers, speelt aanraking een cruciale rol in het reguleren van onze emoties. Honger wordt gestild door het warme gevoel van melk die door onze keel stroomt; pijn wordt verzacht door warme handen die onze huid raken, waarbij de scheiding tussen ons nog niet aanwezig is om me gevangen te houden in een lichaam waarvan jij de sensaties niet kunst voelen.
Raak me aan met je handen als woorden je in de steek laten.
We groeien op, leren onze gedachten uit te spreken, en creëren complexe rituelen om elkaars lichamen aan te mogen raken. Maar aan de grenzen van taal - in tijden van nood, passie, angst, ziekte - lijken woorden ons achter te laten, hol en naar adem snakkend. We proberen woorden te gebruiken om iets over te brengen dat ons achtervolgt, maar het lijkt een onmogelijke missie te zijn, gedoemd om te falen. Soms is een aanraking, een warme hand, huid tegen huid, het enige wat we kunnen doen om over te brengen: Ik ben hier, aan je zijde. Ik zal over je adem waken. Ik. Wil. Jou. Onder. Mijn. Huid. Aan de grenzen van de taal verlaat het verlangen om terug te keren naar de ‘chora’ ons nooit, schrijft Kristeva. Dus raak me aan met je handen als woorden je in de steek laten - en ik zal ook jou de hand reiken.
Raak me aan met woorden, daar waar je handen niet bij kunnen
Binnen de psychoanalytische therapie is het een strike regel dat een analist zijn patiënten niet mag aanraken. De ‘praatkuur,’ zoals deze bekend staat, legt een taboe op fysiek contact. De analist moet achter hun patiënt zitten, buiten diens gezichtsveld, als een leeg scherm waarop de fantasieën van de patiënt worden geprojecteerd. Toch heeft de praatkuur een cathartisch effect, waarbij gesproken woorden de spreker bevrijden van herhaalde (fysieke) symptomen. Losse woorden, halve zinnen, knikjes - van jou en van mij - hebben een fysieke invloed, terwijl de knoop in mijn maag groeit of verdwijnt. Soms raakt taal ons op plekken waar handen niet bij kunnen.
Hoe raak ik (mezelf aan) terwijl ik jouw woorden lees?
‘Het antwoord is niet seks, maar lezen,’ schrijft Paul B. Preciado over hoe tijdens de negentiende eeuw de binnenlandse ‘oratoria,’ eens ruimtes van religieuze aanbidding, veranderden in gendergebonden plekken gewijd aan vrouwelijk genot, ‘boudoirs.’ Voor Preciado werd lezen, met de opkomst van pornografische romans, een quasi-seksuele activiteit, bekend als ‘lezen met één hand.’ Hierbij wordt gesuggereerd dat het lezen zelf de ‘tweede hand’ in beweging brengt om het lichaam aan te raken en genot op te wekken. De hand, in deze context, wordt voor het eerst gezien als een nieuw en verontrustend (genderneutraal) seksueel orgaan. Mijn enkele hand op de pagina probeert de woorden aan te raken die jij hebt geschreven.
Of het nu teder, gewelddadig, gestructureerd, glad, helend of verstorend is: wat raakt jou en wat raak jij aan? Laten we samen nadenken over aanraking! We nodigen auteurs en kunstenaars uit om deze concepten te verkennen en te bevragen in de vorm van essays en kunstwerken. De deadline voor deze call for papers is 18 april. Inzendingen en vragen kunnen per mail worden gestuurd naar info@simulacrum.nl. Indien je visueel werk wil insturen, houd er dan rekening mee dat Simulacrum tweekleurig wordt geprint. Voeg artikelen (van maximaal 2000 woorden) bij als .doc of .docx en visuele bijdragen als .pdf. De auteursinstructies zijn hier te vinden.
ENGLISH:
Call for Papers: Touch
What if we think through our fingertips and grant tangibility and physicality the attention it deserves?
As has been noted by theorists such as Achille Mbembe and Sara Ahmed, conventional methods of knowledge creation are entwined with capital, driven by profit, and exist within a neoliberal framework. Knowledge is only produced within and for certain (academic) contexts and means, creating a hermetic system that only serves itself and upholds the legacies of anthropocentrism and Eurocentrism that it is based on. A key manifestation of this safeguarding cycle can be found in the pervasive split between the body and the mind. In art historical practice, the concern for the visual aspects of art and its semiotics trumps the interest in the tactile intimacies of the material. The sited-ness of the encounter between the body and the object of analysis is often ignored. Instead, the study of objects is conducted from a distance: bodies position themselves in front of the objects, never to touch, describing their perceived visual aspects without reflecting on how this perception feels in the body. Never once reflecting on how it would feel to get involved physically with its material characteristics, what these bodily interventions might add to the interpretation of the object, and what other new knowledges might arise through tactility. What if we think through our fingertips, and grant the tangibility and physicality of the object as much importance as its symbolic meaning? What if in handling the object, we consider what does it do to us – and what do we do to it?
Touch, Simulacrum’s fourth and final issue of the year, is open to submission that depart from this very point of reciprocity. More concretely we ask: what does it entail to be touched by a poem? How does the bodily presence of an audience member influence the performance of the dancing that is unfolding right in front of them? Can we experience the sensation of touch with our eyes? Do the rough strokes of a brush on a painting alter other senses, such as perception of colour? Why is it considered a crime if I glide my fingers over artworks in the museum space? And why do museum visitors have to obey this sacred distance?
Meret Oppenheims’ Object (1936), also known as Le Déjeuner en fourrure, can be considered a prime example in the history of modern art as a work that defiantly plays with our experience of touch. This gazelle-fur lined teacup is attractive to touch by the hand, yet repellent to meet with the tongue. On a similar strand of canonical works, Félix González-Torres’ interactive art installation Untitled (Portrait of Ross in L.A.) invites the museum visitors to take a candy from a heap of candies as heavy as the average weight of an adult man. This installation, part of a series of twenty artworks generally referred to as the ‘candy works’, blurs the conventional subject-object dichotomy, as viewers take part in and become one with the artwork in quite a literal sense. Or the visitors leave the museum space with a crackling candy wrapping held tight in the palm of their hands.
Meret Oppenheim, Object, 1936. © 2024 Artists Rights Society (ARS), New York / Pro Litteris, Zurich
Felix Gonzalez-Torres, Untitled (Portrait of Ross in L.A.), Art Institute of Chicago (1991).
Numerous qualities determine our experience of touch, such as texture, temperature, and weight. Yet is the skin the only organ that can evoke these sensations? In Touch: Sensuous Theory and Multisensory Media (2002), philosopher and film scholar Laura U. Marks pleas for a different way of looking at media-based works and coins the term haptic criticism. This critical mode of attention takes into account the tactility, texture, and graininess of audiovisual work and how all these qualities haptically enter our perception. Similarly, scholars in the field of dance studies and neuroscience alike have posed questions concerning the ability to experience the sensation of dance through concepts such as kinesthetic empathy.
What about uncomfortable or even unwanted touch? Marina Abramović and Ulay’s well-known 1977 performance of Imponderabilia interrogates what happens when intimacy is made public. Facing each other in the narrow doorway that marks the entrance to the museum, the artists stood completely nude. Visitors were made to pass through the small space between them. How to act? Who to face? What if I do not want to? Rather than forcing visitors to pass through two naked performers, the reperformance of 2023 Imponderabilia gave them the choice to opt for the regular side entrance. How do the politics of touch change throughout history? And how can art interrogate the way we touch?
Marina Abramović and Ulay, Imponderabilia, 1977. Photograph: Courtesy of the Marina Abramović Archives. © Ulay / Marina Abramović.
And how does language touch us?
In Revolution in Poetic Language (1984), Julia Kristeva develops her theory of semiotics based on early childhood’s ‘chora’ phase. During infancy, before we learn to use language to communicate, before we learn to separate our bodies from the ones of our primary caregivers, touch plays a central role in regulating our emotions. Hunger is satisfied by the warm feeling of the milk that moves inside our throats; pain is soothed by warm hands felt on our skin, the separation between us is not yet there to split me and leave me stuck inside a body whose sensations you cannot feel.
Touch me with your hands when words fail you.
We grow up, we learn to say what we mean, we create intricate rituals to touch each other’s bodies. But, at the borders of language - in times of distress, passion, anxiety, illness - words seem to leave us hollow, gasping. We try to use words to convey something that haunts us, and it seems like an impossible mission, deemed to fail. A touch, a warm hand, skin on skin, is sometimes as far as we can go to say: I’m here, by your bedside. I will watch over your breath. I. Want. You. Under. My. Skin. At the borders of language, the desire to return to the chora, Kristeva writes, never leaves us. So, touch me with your hands when words fail you – and I will touch you too.
Touch me with words where your hands can’t reach.
Within classical psychoanalysis, it is strictly forbidden for an analyst to touch their patients. The ‘talking cure’, as it is known, posits a strict taboo on touch. Sitting behind their patient, away from their field of vision, the analyst must act like a blank screen, onto which the patient’s phantasies are to be projected. Yet, the talking cure is a process through which speech promotes a cathartic effect that frees the speaker from repeating the same (physical) symptoms. Disjointed words, half sentences, nods – mine and yours – affect me physically, as the knot in my stomach grows or dissolves. Language, at times, touches us in places where hands can’t reach.
How do I touch (myself while I read) your words?
‘The answer isn’t sex, but reading,’ Preciado writes about the way in which, during the 19th century, domestic ‘oratoires,’ which were spaces of religious devotion, became gendered places dedicated to female bodily pleasures, ‘boudoirs.’ For Preciado, through the introduction of pornographic novels, reading became a quasi-sexual activity, known as ‘reading with a single hand.’ Put this way, it is implied that it is the activity of reading, in itself, ‘that moved the “second hand” to touch the body unleashing pleasure.’ The hand, in this context, for the first time ‘appears as a new and troubled (genderless) sexual organ.’ My single hand, on the page, attempts to touch the words that you wrote.
Whether tender, violent, textured, smooth, healing, or disruptive: what touches you, and what do you touch? Let us collectively think through touch! We are looking for authors and artists who dare to explore, question, and push these concepts within essays and art. The deadline for this C4P is April 18. Submissions and questions can be sent by email to info@simulacrum.nl. If you wish to submit a visual work, please note that Simulacrum will be printed two-colour. Please attach articles (of up to 2000 words) as .doc or .docx and visual contributions as .pdf. The instructions for authors can be found here.
Achille Mbembe, “Decolonising the University: New Directions,” Arts and Humanities in Higher Education 15, no. 1 (February 2016), 43; Sara Ahmed, Living a Feminist Life (London: Duke University Press, 2017), 79.
bell hooks, Teaching to Transgress: Education as the Practice of Freedom (New York: Taylor & Francis Group, 1994), 19.
Hannah Jane Parkinson, “Intimacy with Strangers: Marina Abramović puts the squeeze on,” The Guardian, 30-09-2023, accessed 04-03-2024, https://www.theguardian.com/artanddesign/2023/sep/29/intimacy-with-strangers-marina-abramovic-puts-the-squeeze-
Julia Kristeva, Revolution in Poetic Language, trans. Margaret Waller (New York: Columbia University Press, 1984).
Fosshage, James L. "The Meaning of Touch in Psychoanalysis: A Time for Reassessment." Psychoanalytic Inquiry 20, no. 1 (2020): 21–43. Accessed January 1, 2022.
Preciado, P. B. "Gender, Sexuality, and the Biopolitics of Architecture: From the Secret Museum to Playboy." PhD diss., Princeton University, 2013.
Preciado, 128-129.
Preciado, 128-129.
